Hoe kies je de juiste voeding voor je kat

Wanneer het aankomt op de juiste voeding voor je kat, zijn de meningen nog weleens verdeeld. De dierenarts zegt dit, de dierenwinkel dat, en dan hebben we het nog niet over de meningen die je online kunt vinden.

Ook ik kan hier nu weer een aantal voedingen gaan noemen die ik wel of niet aanbeveel, maar dat maakt de berg alleen maar groter, en onoverzichtelijker. In plaats daarvan, wil ik je meegeven waar ik naar kijk, en waarom, zodat je zelf een weloverwogen keuze kunt maken.

Onderstaande punten heb ik gesorteerd van meest belangrijk, naar minst belangrijk. Dit is neemt echter niet weg dat er natuurlijk overlap is, en dat gezondheidsoverwegingen bepaalde criteria meer of minder belangrijk kunnen maken.

Compleet

Dit is de meest essentiële factor bij het uitkiezen van de juiste voeding. Complete voeding bevat namelijk alle benodigde voedingsstoffen voor het gezond houden van je kat. Maar, wat compleet is voor de ene kat, is niet per se ook compleet voor andere katten. Dit hangt van verschillende factoren af:

Leeftijd

Kittens hebben andere behoeften dan volgroeide katten, omdat ze nog volop moeten groeien en ontwikkelen. Ze hebben van verschillende vitaminen en mineralen meer nodig, waardoor een voeding voor volwassen katten niet geschikt is voor kittens.

Ook senioren hebben andere behoeften, hier zijn echter geen speciale richtlijnen voor. Dit heeft onder andere te maken met de vaak uiteenlopende gezondheidsproblemen die op deze leeftijd naar boven komen. Speciale voeding voor senioren is dan ook niet altijd noodzakelijk, of zelfs wenselijk.

Activiteit & castratie

Een actieve, intacte kat mag meer eten dan een luie, gecastreerde kat. Toch hebben ze dezelfde voedingsstoffen nodig. Dit betekent dat de voeding voor een gecastreerde kat meer voedingsstoffen moet leveren in dezelfde hoeveelheid calorieën.

Mag je dan helemaal geen aanvullende voeding geven? Jawel, maar met mate. Ik hou zelf ongeveer 10-15% van de dagelijkse kcal aan voor volwassen katten, en max. 10% voor kittens. Hieronder vallen alle vormen van incomplete voeding, zoals aanvullend natvoer en rauwe voeding, maar ook snacks en andere extraatjes.

Vochtrijk

Katten zijn van nature slechte drinkers. Ze hebben een gebrekkige dorstprikkel en zijn daarbij inefficiënte drinkers. Het is dus niet zo gek dat ze op enkel droge voeding in een constante staat van uitdroging verkeren, met alle gevolgen van dien.

Voldoende vochtrijke voeding aanbieden, draagt bij aan een goede hydratatie. Hierdoor verklein je de kans op urinewegproblemen, en hou je de kat in het algemeen gezonder. Zorg er dus voor dat minimaal 50% van de dagelijkse kcal uit bijvoorbeeld natvoer komt.

Analyse

De analyse geeft een beeld van een aantal belangrijke voedingsstoffen in de voeding. Om een eerlijke vergelijking te kunnen maken tussen verschillende voedingen, zet je de gegevens op het label eerst om naar droge basis of energiebasis. Zelf werk ik graag met energiebasis, en zoek ik een mooie balans tussen eiwitten, vetten, en koolhydraten.

Eiwitten

Katten hebben een hoge behoefte aan eiwitten. Een verminderd eiwitgehalte draagt bij aan overeten (en dus overgewicht), en verlies van spiermassa. Maar hoeveel is dan genoeg?

Ik neem hiervoor 2 richtlijnen: Die van het FEDIAF, gebaseerd op de stikstofbalans, en wat onderzoek laat dat nodig is voor het behoud van spiermassa. Deze cijfers heb ik vervolgens vertaald naar volwassen katten (gecastreerd en intact), en kittens.

Dit levert de volgende richtlijnen op:

	Ideale minimum	Absolute minimum
Adult – castraat	40 %	30 %
Adult – intact	35 %	25 %
Kitten – castraat	40 %	30 %
Kitten – intact	35 %	25 %

Vetten

In vergelijking met andere dieren hebben katten een vrij hoge behoefte aan vetzuren. Hier moeten we echter niet in gaan overdrijven, omdat een vetrijk dieet een verhoogd risico geeft op overgewicht, en de andere nutriënten dan in het gedrang komen.

Bij het opstellen van de richtlijnen voor vetgehalte, heb ik rekening gehouden met het minimum van FEDIAF, het maximum van NRC, smakelijkheid, caloriedichtheid, en wat we nodig hebben voor de andere macronutriënten.

Dit levert de volgende richtlijnen op:

	Ideale marge	Min.	Max.
Adult – castraat	30 – 45 %	20 %	65 %
Adult – intact	30 – 50 %	20 %	65 %
Kitten – castraat	30 – 45 %	20 %	65 %
Kitten – intact	30 – 50 %	25 %	65 %

Koolhydraten

Ondanks dat katten geen nutritionele behoefte hebben aan koolhydraten, kan een beperkte hoeveelheid koolhydraten wel een positieve bijdrage leveren. Nu heeft vrijwel elke voeding wel een bepaalde mate aan koolhydraten, waardoor ik dit niet meeneem in de beoordeling.

Het is echter wel zo dat een teveel aan koolhydraten problemen op kan leveren. Zo hebben katten een “koolhydratenplafond”, en leveren teveel koolhydraten een bijdrage aan het risico op diabetes. Ik heb op basis hiervan dus wel een maximum opgesteld.

Dit levert de volgende richtlijnen op:

	Ideale maximum	Absolute maximum
Adult – castraat	10 %	30 %
Adult – intact	15 %	30 %
Kitten – castraat	10 %	30 %
Kitten – intact	15 %	30 %

Ingrediënten

Uiteraard wil ik wel weten waar de voedingsstoffen vandaan komen. Hiervoor raadpleeg ik de ingrediëntenlijst. Ik kijk dan naar een aantal factoren en probeer de positieve punten tegenover de negatieve af te wegen. Dit is echter gruwelijk variabel, waardoor het lastig is om dit volledig objectief te doen.

Dierlijk vs. plantaardig

De kat is een carnivoor. Dit betekent dat ze van enkele voedingsstoffen een dierlijke bron nodig heeft om deze (optimaal) te kunnen benutten. Dit betekent echt niet dat plantaardige ingrediënten geen positieve bijdrage kunnen leveren. Ik zoek dus naar een mooie balans tussen dierlijke en plantaardige ingrediënten, waarbij de dierlijke het hoofdaandeel zijn.

Specificatie

Ik zie graag een heldere specificatie van de ingrediënten. Dus niet enkel “kip”, maar “kippenvlees”, “kippenlever”, etc. en dan het liefst ook nog hoeveel. Dit geeft een duidelijker beeld over de kwaliteit van ingrediënten, en het geeft tevens een indicatie van welke voedingsstoffen mogelijk aangevuld gaan moeten worden in de toevoegingen.

“Vlees en dierlijke bijproducten” geeft helaas geen duidelijk beeld over welke ingrediënten worden gebruikt, waardoor het onmogelijk is om de kwaliteit goed te kunnen beoordelen. In het geval van voedselintolerantie of -allergie zijn dit soort voedingen niet geschikt, omdat er te weinig duidelijkheid is over de exacte ingrediënten.

Bewerking

Enige bewerking is nodig, zeker in een droogvoer. Het gebruiken van gedroogde ingrediënten is dus verre van dramatisch. Sterker nog: Het gebruik van enkel verse ingrediënten kan een hevig vertekend beeld geven voor het ongetrainde oog, omdat er veel vocht verloren gaat en de uiteindelijke hoeveelheid vies tegen kan vallen. Gehydroliseerde ingrediënten zijn echter onnodig, tenzij deze worden ongezet bij een eliminatiedieet.

Nutritionele toevoegingen

Om de voeding compleet te maken, worden vitaminen en mineralen toegevoegd. Ik kijk hierbij onder andere naar de specifieke toevoegingen, maar ook naar welke vorm. Zo zijn bijvoorbeeld chelaten vele malen beter te benutten, en vriendelijker voor het darmstelsel, dan oxiden.

Overige toevoegingen

Sommige ingrediënten zie ik niet graag, omdat ze nutritioneel gezien geen meerwaarde bieden. Ze worden vooral ingezet voor kleur, textuur, smaak, etc., en ondanks dat het idee leuk is, komen ze vaak ook met nadelen. Denk hierbij aan verschillende goms, carrageen, suiker, etc.

Een woord achteraf

Zoals je ziet, komt er een hoop kijken bij het beoordelen van voeding. Dit kan ontmoedigend zijn, maar ook in dit geval geldt: Oefening baart kunst! In het begin schrikken alle cijfers misschien af, maar je zult meer en meer patronen gaan herkennen, waardoor een snelle blik al een redelijke schatting geeft.

Nu is dit natuurlijk nog enorm globaal, maar ik wil je niet meteen doodgooien met cijfers en onderzoeken. Deze zal ik beetje bij beetje toevoegen als uitbreidingen, zodat je op je eigen tempo steeds dieper in the rabbit hole kan zakken.

Voor nu: Vooral heel veel oefenen, het wordt echt makkelijker!

En kom je er echt niet uit? Op mijn Facebook groep kun je uitgebreide lijsten vinden met voedingen die ik heb beoordeeld. Liever een snel overzicht? Kijk dan hier.